In 1972 heeft UNESCO het Werelderfgoed verdrag opgesteld. Dit verdrag is bedoeld om cultureel en natuurlijk erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid, beter te kunnen bewaren voor toekomstige generaties. Ook Sicilië is rijk aan Werelderfgoederen.
Eolische eilanden
Langs de noordelijke kust van Sicilië liggen de Eolische eilanden. De eilandengroep bevat zeven grotere eilanden . Dat zijn Lipari, Vulcano, Salina, Stromboli, Filicudi, Alicudi en Panarea. Tevens liggen er vijf kleinere eilanden, namelijk Basiluzzo, Dattilo, Lisca Nera, Bottaro en Lisca Bianca in de omgeving van Panarea.
De Eolische Eilanden leveren een uitstekend voorbeeld van vulkanische eilandvorming en –vernietiging evenals van voortdurende vulkanische verschijnselen. De Eolische eilanden worden al sinds de 18e eeuw bestudeerd en hiermee blijft dit gebied al ruim 200 jaar de vulkanologische studies verrijken.
Vooral het vulkaaneiland Stromboli is nog behoorlijk actief. Iedere 40 minuten is er een uitbarsting en voortdurend vinden kleine erupties plaats. Hiermee is de Stromboli de meest actieve vulkaan van Europa. Stromboli is het meest noordelijke Eolische Eiland is 12.6 km2 groot en heeft ongeveer 500 inwoners. Stromboli is een 924 meter hoge lavaberg (Serra Vancori) die vanaf 2000 meter onder zee abrupt naar boven komt. ‘s Nachts kunt u vanaf een boot of vanaf eiland Panarea de gloeiende sciara del fuoco zien (de hete lavastroom die naar de zee daalt). De witte huizen van het dorpje zorgen voor een uniek contrast met de zwarte lavagrond en de donkergroene bossen.
Arabisch-Normandisch Palermo en de kathedralen van Cefalú en Monreale
Nog maar recent opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst is Arabisch-Normandisch Palermo. Gelegen aan de noordkust van Sicilië omvat dit werelderfgoed een serie van negen religieuze en seculiere gebouwen uit de tijd van het Normandische koninkrijk van Sicilië (1130-1194). Twee paleizen, drie kerken, een kathedraal, een brug en de kathedralen van Cefalù en Monreale.
De gebouwen laten zien hoe de westerse, islamitische en Byzantijnse culturen op het eiland samensmolten. Ze zijn ook het bewijs dat op Sicilië mensen van verschillende afkomst en religie samenleefden: moslim, byzantijns, rooms-katholiek, joods, Lombardisch en Frans. Het gevolg was een unieke architectuur, voortkomend uit de Byzantijnse, de islamitische en westerse tradities.
Archeologisch gebied van Agrigento
De tempels van Agrigento zijn een fraaie getuigenis van de rijkdom van een van de meest belangrijke Griekse kolonies in het Westen. Het antieke Agrigento lag verspreid over een groot gebied en staat nu bekend als de Tempelvallei dankzij het grote aantal religieuze huizen en gebouwen dat de rijkdom en culturele ontwikkeling tot de vierde eeuw v.C. weerspiegelt.
Het prachtige landschap wordt gekenmerkt door olijfbomen en amandelbomen, die nog steeds het archeologisch gebied omgeven, misschien wel net als eeuwen geleden toen ze golden als inspiratiebron voor dichters en filosofen als Pindarus en Empedocles. Het park van de Valle dei Templi is 1300 hectare groot en bezit een bijzonder architectonisch erfgoed waaronder de ruïnes van de antieke stad Akragas en het land eromheen tot aan de kust. De Tempelvallei is in 1977 door UNESCO tot Cultureel Erfgoed verklaart en is met ongeveer 450 hectares een van de grootste archeologische gebieden van de Middellandse Zee.
Laat-barokke steden van Val di Noto
Caltagirone, Militello Val di Catania, Catania, Modica, Noto, Palazzolo, Ragusa en Scicli zijn de acht steden in het zuidoosten van Sicilië die na 1693 stuk voor stuk werden herbouwd op of naast bestaande steden ten gevolge van de aardbeving die plaatsvond in dat jaar. Ze vertegenwoordigen een aanzienlijke collectieve onderneming, met succes uitgevoerd op een hoog architectonische en artistiek niveau. De stedengroep vertegenwoordigt het hoogtepunt en de laatste bloei van de barokke kunst in Europa.
In het westen van de provincie van Syracuse ligt Noto, op een verhoging uitkijkend over de vlaktes met warme kleuren. Een elegante stad die ontdekt moet worden te midden van weelderig land op enkele kilometers van de prachtige Mediterrane kust. Een bezoek aan Noto is bijna een culturele verplichting: het architectonische erfgoed staat sinds 2002 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De stad is gelegen op een rots met uitzicht over het dal van de rivier Asinaro. Bij zonsondergang geeft de zon de façades van kerken en huizen een warme pastelkeur.
Syracuse en de rotsnecropolis van Pantalica
De tragische aardbeving van 1693 bespaarde ook Syracuse niet en een eeuw later werden de verwoeste delen opnieuw gebouwd in Barokstijl. Deze opeenvolging van sublieme historische gebeurtenissen heeft sporen achtergelaten in deze juweelstad aan zee.
Syracuse bestaat vandaag de dag uit drie delen: het eiland Ortigia, de oudste nederzetting van de stad die met het vasteland is verbonden door drie bruggen; Acradina, een vlak gebied in het achterland van Ortigia; en het nieuwe gedeelte dat zich rondom het archeologische park van Neapolis heeft ontwikkeld. Niet te missen zijn de klippen, stranden en het kristalheldere water van Fontane Bianche en dell’Arenelia. De belangrijke gebouwen en monumenten Ortigia moeten ongetwijfeld worden ontdekt.
De rotsnecropolis van Pantalica zijn verdeeld over een viertal dodensteden (necropolis), waarvan de oudste in het noorden en noordwesten van de vallei van de rivier Anapo liggen. De Anapo stroomt in het oosten van Sicilië, van Palazzolo Acreide naar Syracuse. Waar de rivier een canyon vormt, liggen de meest toegankelijke rotsgraven. De rotsgraven en het daar gevonden aardewerk doen vermoeden dat hier Italische stammen als de Siculi hun woonplaats hadden, die op hun beurt beïnvloed waren door de Myceense cultuur van Griekenland.
Sinds 2005 staat Syracuse samen met de necropolis van Pantalica op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Villa Romana del Casale
De Villa Romana del Casale is een laat-Romeinse villa waarvan de ruïnes vlakbij Piazza Armerina op Sicilië liggen. De mozaïeken met hun unieke rijkdom en variatie maken Villa Romana del Casale een waardevolle edelsteen van de kunstgeschiedenis. De villa staat sinds 1997 op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Veel vertrekken van de villa hebben een vloer van gekleurd mozaïek. Er zijn duidelijke stilistische verschillen tussen de mozaïeken. Dit betekent echter niet noodzakelijkerwijs dat ze in verschillende tijdperken zijn vervaardigd, maar eerder dat er sprake was van verschillende werkmannen die verschillende stijlen volgden. Verschillende archeologen nemen aan dat de villa in het bezit was van hooggeplaatste lieden in de hiërarchie van het Romeinse Rijk, terwijl anderen menen dat de villa toebehoorde aan de keizer M. Valerius Maximianus, ook wel Victor Herculeos genoemd.
Sicilië is geweldig. In 2014 bezochten wij het eiland en zagen, als trouwe volgers van Unesco’s werelderfgoedlijst, alle bovengenoemde plaatsen. Nou ja, bijna allemaal. Toen we uiteindelijk terug in Nederland arriveerden kwalificeerde unesco, tot onze grote frustatie, een paar kerken in Palermo ook als werelderfgoed. En die hadden we uit tijdgebrek nou net overgeslagen….ach, goede reden om nog eens terug te gaan zullen we maar zeggen.