In de voetsporen van commissario Montalbano

De Siciliaanse schrijver Andrea Camilleri heeft met commissario Montalbano een van de meest populaire eilandbewoners ooit gecreëerd. De sympathieke politiecommissaris heeft duidelijke sporen op Sicilië achtergelaten.

Voor de opnames van de televisieserie (die ook op dvd is uitgebracht) is gekozen voor verschillende locaties rondom Ragusa, in het zuidoosten van het eiland. Hier is het landschap indrukwekkender, met steeds nieuwe panorama’s die je de adem benemen. We tippen een aantal locaties waar je Montalbano zo tegen het lijf zou kunnen lopen.

Punta Secca

In Punta Secca vind je La Casa di Montalbano, een bed & breakfast die in de televisieserie dienst doet als het huis van Montalbano. Op het balkon van deze B&B staat acteur Luca Zingaretti, die de rol van Montalbano speelt, regelmatig over zee uit te kijken, nippend van zijn espresso.

Ook het Piazza Montalbano, waar het verblijf aan ligt, is een mooi gebaar naar Montalbano’s geestelijk vader.

Lunchen doe je in Punta Secca bij Enzo a Mare (alleen ’s zomers geopend). Of haal een aantal arancini (gefrituurde risottoballetjes) bij Gli Arancini di Montalbano voor op het strand.

Donnalucata & Sampieri

Een andere bestemming uit hetzelfde verhaal ligt eveneens aan de kust. De boulevard van Donnalucata is het schitterende toneel van menige wandeling in La forma dell’acqua.

Niet ver van Donnalucata ligt een derde locatie uit Camilleri’s verhalen: het strand van Sampieri (in de contrada, wijk, Pisciotto). In La forma dell’acqua vinden Saro en Pino, twee straatvegers, bij la fornace, de steenfabriek, het lichaam van ingenieur Luparello.

Fornace Penna, die in het verhaal Mànnara wordt genoemd, is in het verhaal een oude tonijnvisserij, maar in werkelijkheid maakte men hier bakstenen. De fabriek werd in 1912 ingewijd. Slechts twaalf jaar later, op 26 januari 1924, brak er een hevige brand uit, die de fabriek grotendeels in de as legde.

Nooit werd de bakstenenfabriek weer opgebouwd. Wat rest, is een skelet en een hoge schoorsteen, die recent nog een stukje instortte.

Scicli

Het commissariato, politiebureau, in de eerste delen van de serie is in werkelijkheid het gemeentehuis van het barokstadje Scicli, op het Piazza Municipio, aan het einde van de Via Francesco Mormino Penna. Waar in de serie de Questore kantoor houdt, zetelt normaal gesproken de burgemeester van Scicli. Soms mag je als bezoeker even om het hoekje van zijn kantoor kijken.

Ook het in de serie voorbijkomende politiebureau van Montelusa bevindt zich in Scicli. Dit is het Palazzo Iacono aan het Piazza Italia. Ook de even verderop gelegen San Bartolomeo komt in de serie voorbij.
Montalbano stapt in de serie ook wel eens binnen bij Antica Farmacia Cartia, die zich daarom ook wel La Farmacia di Montalbano noemt.

Deze oude apotheek opende zijn deuren in 1902 – en sindsdien is er nog maar weinig veranderd in de inrichting. In de authentieke kasten, waarvan sommige schitterend beschilderd zijn, staan oude apothekers-instrumenten, met een speciale kast voor veleni, giftige stoffen.

Ragusa

Montalbano ‘ontmoet’ je in Ragusa vooral bij de Circolo di Conversazione, aan het Piazza Duomo in Ragusa Ibla, de authentieke benedenstad. Hier ontmoet Montalbano in de serie L’odore della notte dokter Pasquano, als deze hier met andere leden een kaartje legt. Ook het Piazza Duomo zelf komt regelmatig voorbij, net als het Piazza Pola (eveneens in Ragusa Ibla) en het Piazza Poste (in de bovenstad).

Schuif zeker ook aan bij La Rusticana (Viale Medaglie d’Oro 34), dat in de serie Trattoria da Calogero heet en waar Montalbano en Mimì Augello regelmatig aanschuiven voor een van hun favoriete pasta’s.

Grotta delle Trabacche

Tussen Ragusa en Santa Croce di Camerina ligt de Grotta delle Trabacche, een catacombe uit de vierde eeuw na Christus waar Montalbano in Il cane di terracotta de lichamen van twee geliefden vindt. De grot dateert waarschijnlijk al uit de Romeinse tijd en werd lange tijd gebruikt als begraafplaats.

De grot dankt zijn naam aan de sarcofagen in het midden, die wel wat weg hebben van een antiek hemelbed, in de vorm van baldakijnen, trabacche in het Italiaans. Al wil een populaire legende dat de naam is afgeleid van het feit dat er ooit drie koeien de grot in wandelden, die er vervolgens niet meer uit konden komen…

Castello di Donnafugata

Het Castello di Donnafugata biedt een bijzondere aanblik. Het heeft enerzijds wel wat weg van een middeleeuws kasteel, maar het zou ook zomaar een Venetiaans palazzo of een Moorse villa kunnen zijn. Het kasteel is in de negentiende eeuw gerestaureerd en verfraaid door baron Corrado Arezzo de Spuches.

In de verhalen van Montalbano dient het kasteel als het geblindeerde en goed beveiligde huis van Don Balduccio Sinagra, een maffiakopstuk waar Montalbano regelmatig op bezoek gaat. Ook als je geen politiecommissaris bent, kun je het kasteel bezoeken.

Er zijn maar liefst 122 kamers en zalen die je kunt bewonderen, met schitterende versieringen. Vooral de zaal waarbij op alle muren de honderden stemmi, wapenschilden, van alle adellijke Siciliaanse families zijn afgebeeld, is indrukwekkend.

Sla ook de acht hectare tellende tuin niet over, met enorme lavendelstruiken, grotten, tempels, bijzondere bomen en planten en een heus labyrint. Hoewel je er nu rustig doorheen kunt dwalen, is het in La gita a Tindari de plek waar twee lijken worden gevonden…

Montalbano bij je thuis

Wil je – als voorbereiding op je reis naar Sicilië of om nog heerlijk na te genieten – alle Siciliaanse avonturen van Montalbano bekijken? Er zijn inmiddels zes volumes verkrijgbaar op dvd, met vier of zes afleveringen (van elk honderd minuten).

Voor de Montalbano-fan die graag wil weten hoe Montalbano is uitgegroeid tot de veelbesproken commissario, is er ook de serie The Young Montalbano, met Michele Riondino als de jonge Montalbano. Net als in de serie met Luca Zingaretti in de rol van de bekende politie-inspecteur is het rustieke decor van Scicli, Punta Secca en Ragusa Ibla ook hier de perfecte begeleiding van de temperamentvolle Montalbano.