Rokend en rommelend, as en kleine brokken lavasteen spuwend trekt de Etna al duizenden jaren de aandacht. Bijna nergens in Europa is het spektakel van een actieve vulkaan beter te bewonderen dan hier bij de circa 3320 m hoge Mongibello, berg der bergen, zoals de autochtonen hem noemen.
“La prima volta non si scorda mai”
Sicilië Etna bezoeken
Het is nog vroeg in de morgen als ik vanaf het noorden van Sicilië, vanuit Sant’Agata di Militello begin aan mijn Sicilië Etna excursie door de bergen van het Parco dei Nebrodi richting mijn volgende bestemming, Casa di Pippinitto in het plaatsje Santa Venerina aan de voet van Etna. Een prachtige route, klimmend en dalend door het berglandschap met uitzicht op huizen tegen de bergwand. Ik doorkruis een dorp, de doorgaande weg gaat vlak langs de markt en even later moet ik stoppen voor een schaapskudde die dezelfde weg heeft gekozen als ik. De schaapjes dartelen voor mijn auto, de honden drijven ze vooruit.
Sicilië Etna excursie
In spanning rijd ik voort, vandaag ga ik de Etna zien, maar wanneer? Op welk moment komt hij in mijn gezichtsveld? Zo vaak zag ik hem op een foto en onlangs nog diverse beelden toen de Etna in maart jongstleden van zich liet horen. Zodra ik de pas ben gepasseerd en mijn weg verder volg richting Randazzo, is daar eerst een prachtig uitzicht op de Eolische eilanden! Vanaf deze hoogte kijk ik achterom en zie de zee met enkele prachtig gevormde eilanden.
Ik rijd langs groene heuvelachtige weiden en dan eindelijk… eindelijk steekt daar het silhouet van de Etna zich af tegen de strakblauwe lucht. De sneeuw op de top, zichtbaar vanaf deze noordkant, geeft een extra dimensie aan de vulkaan. “La prima volta non si scorda mai”, de eerste keer vergeet je nooit meer.
Vanaf nu blijft de Etna continu in het zicht als ik mijn route vervolg. Ik verbaas me over de dorpjes die zich bevinden op de flanken van deze vulkaan. Hoe durven de mensen daar te wonen? Van een afstand zijn de lavastromen duidelijk zichtbaar, ze reiken tot bijna aan de huizen.
Maar de grond is vruchtbaar, dankzij de mineralen bevattende lava-as, en heeft de mensen hier gebracht om het land te verbouwen. Rond de Etna rijpen mandarijnen en perziken, amandelen, vijgen en pistachenoten, olijven en druiven en tegen hoger gelegen hellingen hazelnoten en tamme kastanjes. Echter, iedere dag kan de vuurstroom weer op gang komen en huizen en akkers verwoesten. Gelukkig is er tegenwoordig een waarschuwingssysteem en bestaat er geen levensgevaar, maar een uitbarsting van een van de vijf grote kraters op de top of een van de meer dan 300 kleine kraters tegen de flanken kan het bestaan van de hier wonende mensen in korte tijd vernietigen.
Om dit unieke natuurgebied te beschermen, werd in 1987 het bijna 60.000 ha grote Parco dell’Etna gesticht.
De volgende dag ga ik op excursie in dit natuurpark. Om de Etna te bezoeken heb je twee keuzemogelijkheden: een commerciële, massa-toeristische versie met een gids die je met een stoeltjeslift en jeep de vulkaan laat zien of een milieuvriendelijke toer waarbij een gepersonaliseerde gids een originele excursie maakt, per dag verschillend en op maat gemaakt.
Mijn keuze is snel gemaakt en ik kies voor de tweede optie met Carmelo Giuffrida, geoloog en naturalistische gids.
Het park van de Etna heeft een groot netwerk van paden. Deze vulkaan is een trekkersparadijs omdat het een groot aantal paden biedt met een verscheidenheid aan eigenschappen, hoogteverschillen, lengtes en moeilijkheidsgraden. Tijdens de excursie met Carmelo kunnen kraters en lava-velden van verschillende leeftijden, vulkanische bommen, fracturen, lava grotten, vulkaan-tektonische valleien en planten en bomen (die alleen in dit gebied groeien), gezien worden.
Etna Beklimmen
Ik word om 9.30 uur opgehaald door Carmelo en Fabio. In het busje zijn al 5 andere mensen en met dit groepje gaan we vandaag op pad. Na wat inkopen bij de plaatselijke bakker voor de lunch, rijden we naar het laatste dorpje aan de noordkant van de Etna, voordat we het Parco dell’Etna in gaan. Carmelo vertelt veel achtergrond informatie over deze actieve vulkaan. Uiteindelijk gaan we met Fabio Bonaccorsi beginnen aan de drie en een half durende wandeling.
We zien twee verschillende gezichten van de natuur: het maanlandschap van recente lavastromen en, in een surrealistisch contrast, uitgebreide groene gebieden waar de vegetatie, na een paar eeuwen van strijd, de oude lavavelden opnieuw hebben overwonnen. Het landschap is zeer indrukwekkend en we hebben geluk met deze zeer heldere dag. We hebben steeds een prachtig uitzicht op de Etna. Het zwart van de lavabrokken regelmatig in een schril contrast met het groen wat er voorzichtig tussendoor bloeit. Fabio is zeer enthousiast over elk nieuw leven dat hij bespeurt en wij genieten met hem mee! We lopen langs vulkanische bommen, klimmen over lavastromen omhoog en ‘glijden’ over het stoffige as op onze bergschoenen weer naar beneden. Een zeer afwisselende wandeling, op afstand van de vele toeristen. Een gids die zijn liefde voor de Etna, en met name de constant veranderende natuur in dit gebied, heel goed op ons weet over te brengen.
Als we na drie en een half uur terug zijn bij de rifugio begrijpen we waarom de Etna sinds juni 2013 op de UNESCO werelderfgoedlijst is geplaatst. Een geweldig stuk natuur dat continu leeft en verandert.
Sicilië Etna uitbarsting 2017
De Etna is erg wisselend in zijn uitbarstingen. Meestal zijn het Stromboliaanse of pulserende fonteinen met lavaspetters. Het formaat van deze spetters varieert van klein tot zo groot als een vrachtwagen. Dit komt doordat kleine gasbellen samenhopen tot een grote bel en de naar de uitgang van krater stromen in de hete magma. Deze bel spat uiteen bij het bereiken van de oppervlakte en lanceert de lava dan de lucht in. Soms ontstaan er net als in 2014 enkele scheuren onderaan een krater en daar loopt dan de lava langzaam uit. Dit kan van korte duur zijn tot wel enkele maanden. Ook is de tijd tussen de uitbarstingen erg verschillend van enkele dagen tot enkele jaren. 2011 was een van de actiefste jaren van de afgelopen eeuw met zo’n 20 uitbarstingen. Sindsdien heeft de Etna nog steeds meerdere uitbarstingen per jaar.
Bekijk ook de uitbarsting van maart 2017 via deze link
